Khu công nghiệp Lai Vu bội thu... khoai, lạc

Đầu năm 2012, NNVN từng có bài viết “Dân vác cuốc khai hoang khu công nghiệp” phản ánh hàng trăm người dân xã Lai Vu (huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương) vác cuốc ra “khai hoang” KCN tàu thủy Lai Vu. Nửa năm thấm thoắt trôi qua, KCN bỏ hoang này hiện đã cho một vụ mùa bội thu. 

Về Lai Vu những ngày này, khắp đường làng ngõ xóm đâu đâu cũng háo hức vui như ngày hội. Đã tròn 9 năm trôi qua kể từ ngày bị khu công nghiệp (KCN) đóng tàu Lai Vu “nuốt” hết ruộng đất, có lẽ những nông dân “thèm đất” ở Lai Vu không ngờ có ngày lại được trở về với cảm xúc quang gánh ra đồng đi thu hoạch khoai, lạc ngay chính trên mảnh ruộng ngày xưa của mình. 

Không cảm xúc sao khi gần mười năm về trước, họ đã từng phải chứng kiến cảnh những chiếc xe ủi rầm rập vùi lấp hơn 300 hecta lúa đang chín đỏ đuôi, để rồi sau đó, hơn 200 hecta đất “bờ xôi ruộng mật” của nông dân Lai Vu bị bỏ hoang từ đó đến nay. Quá xót xa trước thảm cảnh đó, đầu năm 2012, khi mà Tết Nguyên đán đã cận kề, hàng trăm nông dân xã Lai Vu đã bỏ cả việc sắm Tết, cùng nhau vác cuốc ra KCN đóng tàu Lai Vu để vỡ hoang.

Nông dân phấn khởi thu hoạch lạc trong KCN tàu thủy Lai Vu

Công việc nhọc nhằn ấy phải kéo dài hơn một tháng trời, những thửa đất ngập tràn cỏ dại mới được “đánh thức” trở lại để có thể gieo được hạt giống. Không ai bảo ai, hàng chục kg giống vừng, hàng trăm kg lạc giống, hàng trăm nghìn dây khoai lang, hom sắn, cây chuối con… đã được nông dân Lai Vu tự giác tổ chức quyên góp đưa ra gieo trồng. Nhiều hộ dân đã tình nguyện quyên góp tới 5 kg giống vừng, hàng chục kg lạc giống. Công sức ấy của nông dân Lai Vu bây giờ quả nhiên đã được đền đáp xứng đáng.

Cuối tuần qua, chúng tôi trở lại Lai Vu đúng vào lúc nông dân đang cùng nhau đi thu hoạch lạc. Vừa thoăn thoắt nhổ những gốc lạc trĩu trục củ, ông Bùi Văn Thắng (thôn 7, xã Lai Vu) vừa hồ hởi kể: Quả là “khoai ruộng lạ, mạ ruộng quen”, sau hàng chục năm bỏ hoang nên vụ đầu tiên xuống giống, mặc dù không bón thêm phân bón nhưng khoai lang gốc nào cũng lăn lóc những củ. Tổng cộng trong đợt thu hoạch vừa qua, với diện tích khoảng 5 hecta khoai lang, nông dân Lai Vu đã thu hoạch được hơn 100 tấn khoai củ, hầu hết đều bán được với giá khoai lang tươi khoảng 8 nghìn đồng/kg.

“Trúng đậm” nhất trong vụ đầu khai hoang phải kể tới lạc. Mặc dù bị cỏ dại “tấn công” rất khủng khiếp, nhưng nhờ được bà con chăm sóc tốt nên năng suất ước tính đạt 2 tạ củ tươi/sào. Với 5 hecta lạc được xuống giống trong vụ vừa qua, sản lượng ước tính không dưới 25 tấn củ tươi. Hiện tại, nông dân thu tới đâu, thương lái đang đến tận nơi mua củ tươi với giá 16 nghìn đồng/kg. Với giá này, tổng giá trị SX lạc trong vụ vừa qua ước đạt không dưới 400 triệu đồng. Bên cạnh đó trong vụ vừa qua, nông dân Lai Vu cũng đã khai hoang và vãi được gần 7 hecta vừng (giống vừng đen đặc sản), với sản lượng hạt khô thu hoạch được gần 1 tấn. Với giá vừng hiện tại khoảng 70 nghìn đồng/kg, ước tính nông dân thu về hàng trăm triệu đồng. 

Về cơ chế chia sản phẩm sau thu hoạch rất đơn giản, tổ điều hành SX sẽ dựa vào sổ công tham gia lao động của các hộ từ khi vỡ hoang tới khi thu hoạch để chia sản phẩm trực tiếp ngay sau khi kết thúc thu hoạch. Chị Bùi Thị Loan, nông dân thôn 1, xã Lai Vu phấn khởi khoe: “Tổng kết vụ thu hoạch vừa qua, hộ tôi được chia 50 kg khoai lang, 15 kg hạt vừng khô và 50kg củ lạc tươi. Tổng cộng số tiền bán được khoảng hơn 2 triệu đồng. Dù chưa phải là lớn nhưng cũng đủ chuẩn bị đóng học cho mấy đứa bé sắp vào năm học mới”.

Anh Bùi Văn Kết, nông dân thôn Quyết Tâm (xã Lai Vu): “Chỉ với khoảng 30 hecta đất được khai hoang, nhưng vụ vừa qua nông dân chúng tôi đã thu được giá trị hàng tỉ đồng. Như thế đủ biết với hơn 200 hecta đất bị bỏ hoang suốt 9 năm qua đã bị lãng phí bao nhiêu của cải? Vì thế, nguyện vọng chung của hàng trăm hộ dân xã Lai Vu chưa nhận tiền đền bù đất, đó là nhà nước hãy trả lại hơn 200 hecta đất đang bị bỏ hoang tại KCN tàu thủy Lai Vu để nông dân SX nông nghiệp như trước đây”.

Ông Bùi Văn Đờn (thôn Quyết Tâm, xã Lai Vu) cho biết, tổng cộng trong vụ đầu tiên khai hoang KCN tàu thủy Lai Vu, mới chỉ đưa được khoảng 30 hecta đất vào SX, trong đó có 5 hecta lạc, 5 hecta khoai lang, 7 hecta vừng, còn lại là diện tích trồng xen chuối và các loại đậu. Diện tích này mới chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng diện tích đất bỏ hoang. 

Vì vậy sắp tới, “ban điều hành khai hoang” xã Lai Vu sẽ tiếp tục mở rộng diện tích khai hoang, trước mắt là khu vực đất đã xây tường bao rộng hơn 15 hecta phía sau Nhà máy SX container trong KCN tàu thủy Lai Vu. Hiện tại, nông dân Lai Vu cũng đã cùng nhau đóng góp mua được một máy cày loại nhỏ cầm tay để phục vụ việc khai hoang mở rộng SX trong vụ mùa 2012. Bên cạnh đó, đã có hàng chục hộ dân cá thể trong xã Lai Vu hiện cũng đã “tấn công” ra các diện tích đất bỏ hoang còn lại để trồng chuối. Ước tính đến thời điểm này, có khoảng 50 hecta đất hoang tại đây đã được phủ kín màu xanh của chuối. Các diện tích chuối được trồng từ đầu năm 2012, đến nay đang phát triển rất tốt.

Đối với các diện tích trồng cây ngắn ngày như lạc, đậu, khoai, vừng… vừa thu hoạch xong, hiện tại nông dân cũng đã bắt đầu cày đất để xuống giống vụ mới.

 Lê Bền (Báo Nông ngiệp Việt Nam)