Triết lý 'cờ lê lết'

Cờ lê để vặn bu lông có kích thước chuẩn định sẵn và không đổi.
Mỏ lết để vặn bu lông có kích thước thay đổi trong một phạm vi xác định.
Những bu lông có kích thước chuẩn, nếu dùng cờ lê vặn bao giờ cũng chính xác mà không cần điều chỉnh gì thêm.

Với bu lông nào cũng thế, dùng mỏ lết vặn đều phải điều chỉnh con chạy cho khớp với bu lông.
Cái dở của cờ lê là chỉ dùng để vặn với một loại bu lông xác định.
Cái lợi của mỏ lết là có thể dùng để vặn rất nhiều loại bu lông khác nhau.

 Giả sử giá mỏ lết đắt gấp hai lần giá cờ lê.

Người thợ cơ khí này sẽ đầu tư một cái mỏ lết, chấp nhận bỏ thời gian và công sức ra để điều chỉnh con chạy. Dù giá mỏ lết có thể đắt gấp 2 lần cờ lê, nhưng theo anh ta thì vẫn là đầu tư hiệu quả vì mỏ lết có thể thay thế nhiều cờ lê.

Người thợ cơ khí khác không chọn mỏ lết mà lại đầu tư hai cái cờ lê, thời gian điều chỉnh con chạy cho mỏ lết có thể được anh ta dùng vào việc vặn một chiếc bu lông khác. Tuy chỉ có thể vặn hai loại bu lông xác định, nhưng theo anh ta thì vẫn là đầu tư hiệu quả vì hầu hết người tiêu dùng dùng sản phẩm có bu lông vừa với hai loại cờ lê của anh ta.

 Người thợ cơ khí thứ nhất hả hê vì khi người tiêu dùng chuyển sang dùng sản phẩm có bu lông với kích thước khác với bu lông trước kia, anh ta vẫn có thể tận dụng được mỏ lết để vặn loại bu lông mới, chỉ cần mất thời gian điều chỉnh con chạy.

Người thợ cơ khí thứ hai không thất vọng vì anh ta đã có đủ tiền để mua hai cái cờ lê mới với kích thước phù hợp với sản phẩm mà người tiêu dùng đang dùng. Số tiền mua cờ lê mới được anh ta kiếm vào những lúc đáng ra anh ta phải điều chỉnh con chạy của mỏ lết.

 Nhưng không đơn giản như vậy, có một người thợ cơ khí thứ ba có đủ tiền để mua hai cờ lê và một mỏ lết. Ở xưởng của anh ta, tần suất mà hai cờ lê được sử dụng hàng ngày cao hơn nhiều so với mỏ lết. Nhưng khi người tiêu dùng dùng sản phẩm có bu lông khác đi, hai cờ lê cũ lập tức bị bỏ sang một bên, rất hiếm có cơ hội được sử dụng, cũng giống với ở xưởng của người thợ cơ khí thứ hai, chỉ duy có mỏ lết vẫn được sử dụng bình thường như trước kia.

Khi bạn là một nhà đầu tư, bạn sẽ phải cân nhắc xem mình nên là người thợ cơ khí thứ nhất hay thứ hai. Bạn không thể là người thợ cơ khí thứ ba được, vì không ai giàu đến mức mua được tất cả những gì mình cần. Giả sử bạn giàu đến mức có thể mua tất cả những gì mình cần thì bạn cũng vẫn phải tính toán làm thế nào mà bạn giàu hơn một cách nhanh nhất bằng những cân nhắc đầu tư chính xác.

Khi bạn là một nhà quản lý, bạn sẽ mong mình là người thợ cơ khí thứ ba. Khi đó bạn sẽ vừa có những người thợ lành nghề và chuyên nghiệp (là những anh chàng cờ lê), vừa có những người thợ khác sáng tạo và có thể đáp ứng với những yêu cầu thay đổi (là những anh chàng mỏ lết).

 Khi bạn là một người thợ, nhà đầu tư hay nhà quản lý cũng đều mong bạn có trong tay một chiếc cờ lê để làm việc hiệu quả nhất với những chiếc bu lông hiện tại. Nhưng họ cũng đều mong bạn có trong tay một chiếc mỏ lết nữa để có thể đáp ứng được với những yêu cầu mới.

Dù bạn là ai thì cũng vẫn cần suy ngẫm về triết lý mang tên "Triết lý cờ lê lết".

 (Theo Internet)