Hành trình trên đất nước chùa tháp Campuchia

Vương quốc Campuchia có khoảng 2000 năm lịch sử. Đầu Công nguyên, ở phía Nam bán đảo Đông Dương đã hình thành 2 quốc gia là Phù Nam và Chân Lạp. Đến đầu thế kỷ thứ IX, trên lãnh thổ của Phù Nam và Chân Lạp, Vương quốc Khmer ra đời, lấy kinh đô là Angkor. Từ thế kỷ thứ XIII đến đầu thế kỷ thứ XIX, Vương quốc Khmer suy vong. Campuchia bị Pháp đô hộ từ năm 1863 đến năm 1953. Ngày 9-11-1953, Pháp đã tuyên bố trao trả độc lập cho Campuchia. Ngày 8-3-1970, Lon Non làm đảo chính lật đổ Quốc vương Norodom Sihanuk thành lập chế độ Cộng hòa Khmer. Ngày 17-4-1975, Khmer Đỏ lật đổ chế độ Cộng hòa của Lon Non, thành lập nước “Campuchia dân chủ”. Ngày 7-1-1979, với sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam, nhân dân và lực lượng vũ trang yêu nước Campuchia đã lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot – Ieng Sari, thành lập nước “Cộng hòa Nhân dân Campuchia”, năm 1989 đổi thành “Nhà nước Campuchia” (SOC). Ngày 23-10-1991, Hiệp định hòa bình về Campuchia được ký kết tại Paris (Pháp). Tháng 5-1993, Tổng tuyển cử lần thứ nhất ở Campuchia do Liên hiệp quốc tổ chức. Tháng 9-1993, Quốc hội và Chính phủ mới ở Campuchia được thành lập trên cơ sở liên minh bốn Đảng nhưng thành phần chủ yếu là Đảng Funcinpec và CPP (Đảng Nhân dân Campuchia), lấy tên nước là Vương quốc Campuchia và thực hiện chế độ đa đảng.Bạn hãy cùng tôi ghé tôi ghé thăm vương quốc chùa tháp bằng đường bộ.Bởi lẽ theo tôi đây là cách tốt nhất để khám phá và tôn trọng một quốc gia có nền văn minh vĩ đại và kỳ bí - nền văn minh Angkor.
Từ thành phố Hồ Chí Minh, xe chất lượng cao Fiditour chạy dọc theo quốc lộ 22 đi Mộc Bài (Tây Ninh)। Ăn sáng tại Trảng Bàng. Làm thủ tục xuất nhập cảnh tại cửa khẩu Mộc Bài - Bavet. Qua cửa khẩu Bavet, đất nước chùa Tháp đón chào bạn với hàng loạt casino hiện đại. Tôi đếm có tới 6 hay 7 casino trong đó nổi bật có casino New World và Las Vegas. Nghe nói trong đó có tới 1001 kiểu dịch vụ và bà con Việt Nam ta qua đây đánh bạc thì vô cùng thoải mái vì mình đã là người nước ngoài rồi mà.
Quang Dũng trong Casino Naga World
Chuyển tiếp đi Siem Reap theo ngã đường qua thị xã Kong Pong Cham. Ăn trưa tại thị xã Kong Pong Cham. Xe lướt nhanh qua tỉnh Kong Pong Chhnang với đồng ruộng xanh rì xen lẫn những ngôi nhà sàn đơn sơ trông thật đẹp.Đến 18h bạn đã tới Siem Reap,một thành phố du lịch lớn của Campuchia.

AngkorWat sự sáng tạo của thần linh.
Angkor là một tên thường gọi của một khu vực tại Campuchia đã từng là kinh đô của Đế quốc Khmer và đã phát triển rực rỡ vào khoảng thế kỷ 9 đến thế kỷ 15. Từ "Angkor" xuất phát từ tiếng Phạn nagara và có nghĩa là "thành phố". Chính xác hơn, thời kỳ Angkor có thể được định nghĩa là thời kỳ từ năm 802, khi vị vua Hindu Jayavarman II của người Khmer tự xưng "vua thiên hạ" và "thiên tử" của Campuchia, cho đến năm 1431, khi người Thái chiếm được kinh đô của Khmer khiến cho dân cư ở đây di cư về phía nam đến khu vực Phnom Penh.
Đền Angkor Wat
Phế tích của Angkor nằm giữa rừng và vùng đất canh tác nông nghiệp về phía bắc của Biển Hồ (Tonle Sap) và phía nam của đồi Kulen, gần thành phố Xiêm Riệp ngày nay (13°24'N, 103°51'E), và là một di sản thế giới của UNESCO. Các ngôi đền của khu vực Angkor có số lượng trên 1000 với kích cỡ và hình dáng khác nhau mang đậm phong cách kiến trúc Khmer.
Thực tế thì thành phố lớn thứ ba và quan trọng thứ hai ở Campuchia – thành phố Siêm Riệp chính là cửa ngõ vào Angkor Wat. Đây là một thành phố khá kỳ lạ với nhiều sự đối lập cùng tồn tại. Nhiều khách sạn năm sao và cũng nhiều đường đất, có khu phố bụi mù như miền Nam Việt Nam và một dòng sông êm đềm, có sự tĩnh lặng của ban ngày và sự ồn ào khi đêm xuống...tất cả khiến tôi cứ băn khoăn, cứ nghĩ suy về thành phố này,đất nước này.Tôi đi theo đoàn trên chiếc xe khách nhỏ để vào thăm Angkor Wat. Khoảng cách từ Siêm Riệp đến một trong bảy kỳ quan của thế giới cổ đại là 10km. Sự thật thì Angkor Wat chỉ là một cụm kiến trúc tiêu biểu nhất trong quần thể kiến trúc Angkor kỳ bí. Do nằm lọt giữa một khu rừng nguyên sinh rộng lớn nên khi bước vào thế giới Angkor tôi đã đi xuyên qua những cây đại thụ, những con đường đá với vài con voi và rất nhiều đàn khỉ đồng hành. Nếu ngược lại nhiều thế kỷ, tôi có thể đã là một tù trưởng của rừng xanh đầy quyền lực.Quần thể kiến trúc Angkor về bản chất là những đền đài được các vị hoàng đế Khơme kỳ công xây dựng từ năm 802 đến năm 1432 sau công nguyên. Angkor Wat uy nghi làm hoàn toàn bằng những khối đá lớn nặng hàng chục tấn xếp chồng lên nhau. Toàn bộ diện tích rộng khoảng 1km2 và cao tới 60 -70m được bao quanh bởi bốn mặt là nước. Tôi đã cố gắng trèo qua rất nhiều bậc thang đá để lên gần tới đỉnh và cũng để cảm nhận được hết sự đồ sộ, kỳ vĩ và cũng đầy huyền bí của Angkor Wat. Tôi nghĩ, công trình này có lẽ là quà tặng của thần linh dành cho dân tộc Campuchia vốn chịu nhiều đau thương mất mát với lịch sử đầy ắp thăng trầm. Chắc chắn nó không thể được xây dựng chỉ với sức vóc nhỏ bé của con ngườiKhác với Angkor Wat hùng vĩ, Angkor Thom trầm mặc là sự sắp đặt có chủ định những bộ mặt người tạc bằng đá lớn. Vui có, buồn có và lạnh lùng cũng có. Chúng được gọi là Bayon. Ngắm kỹ Bayon, tôi không thể hiểu được 54 tượng người bốn mặt cao lớn này với 216 bộ mặt khác nhau có thể hiểu và truyền tải được hết niềm hạnh phúc, nỗi khổ đau của con người trong quá khứ?
Quang Dũng tại đền Bayon
Tonlé Sap hay Biển hồ Campuchia là một hệ thống kết hợp giữa hồ và sông có tầm quan trọng to lớn đối với Campuchia. Đây là hồ nước ngọt lớn nhất Đông Nam Á và được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới năm 1997.
Tonlé Sap có nghĩa là "sông nước ngọt lớn" nhưng thông thường được dịch là "Hồ Lớn" trong các ngôn ngữ khác; "Biển Hồ" là cách gọi của người Việt chỉ sự rộng lớn của hồ nước không thấy bến bờ. Thường thì vào mùa khô từ Tháng Mười Một đến Tháng Năm hồ khá hẹp và nông, tầm sâu chỉ khoảng 1 m với diện tích 10.000 km². Vào mùa mưa bắt đầu từ Tháng Sáu, thay vì sông Tonle Sap rút nước từ hồ ra sông Mê Kông thì sông chảy ngược dòng, tiếp nước vào hồ khiến mực nước hồ dâng cao và tăng diện tích hồ thành 16.000 km². Với lượng nước đó, hồ có thể sâu đến 9 m, làm ngập lụt đồng ruộng và cây rừng trong khu vực. Vùng ngập nước biến thành nơi sinh sản lý tưởng của nhiều loài cá nước ngọt. Đến Tháng Mười thì nước lại rút xuống theo sông Tonle Sap ra sông Mê Kông.
Vì địa thế đặc biệt với hệ thống thủy văn đổi dòng hai lần mỗi năm hồ Tonle Sap là một trong những hồ nước ngọt có hệ sinh thái đa dạng và phong phú. Phù sa cùng chất bổ từ hạ lưu bồi bổ lòng hồ nên Tonle Sap có sản lượng cá lớn đáng kể trên thế giới. Ngư nghiệp trên hồ nuôi sống 3 triệu người và cung cấp 75% sản lượng cá nước ngọt cùng 60% lượng chất đạm cho dân Campuchia.
Cũng vì hồ Tonle Sap điều tiết mà hạ lưu sông Mê Kông bớt nạn lũ lụt vào mùa mưa, và ngược lại vào mùa khô khoảng 50% lượng nước sông ở châu thổ sông Cửu Long là do hồ Tonle Sap bù và Quanh hồ tập trung nhiều cộng đồng người Việt và người Chăm, sinh sống tại các làng nổi bên hồ.
Trẻ em Việt Nam trên Biển Hồ
Pnômpênh – Thành phố lớn nhất bên bờ Mê Kông Thế rồi tôi cũng tới được Pnômpênh. Thành phố là nơi gặp gỡ của ba dòng sông Mê Kông, Tonlé Bassac và Tonlé Sap. Tôi có 2 điều ngạc nhiên và 5 sự thú vị về thành phố gần 2 triệu dân và là thành phố lớn nhất trong tất cả các thành phố nằm dọc theo dòng sông Mê Kông dài 4800km. Pnômpênh có quy hoạch hợp lý đến bất ngờ. Chỉ có khoảng 10 con đường được đặt tên chữ và chúng là những trục giao thông chính của thành phố. Nhũng con đường hầu hết mang tên danh nhân như Charles De Gaule, Sihanouk, Mao Trạch Đông...và ở đây chúng được gọi là đại lộ. Ngoài ra để đơn giản, những đường phố khác không mang tên mà được đánh số. Có rất nhiều đường phố nhỏ xinh đẹp như phố 386, 218, 464...và một điều đặc biệt là đường phố vuông vắn như những ô bàn cờ. Hầu hết những con đường trong thành phố đều được trải nhựa. Những ngày ở Pnômpênh đối với tôi là những trải nghiệm thú vị. Người Pnômpênh không thích tiền Riel (đồng nội tệ của Campuchia). Họ thích đô la Mỹ hơn. Trong tất cả các giao dịch của tôi ở Pnômpênh thì hầu hết là thanh toán bằng đô la Mỹ. Ở đất nước này, côn trùng là món khoái khẩu. Cùng với cá sông Mê Kông thì côn trùng là những món ăn phổ biến nhất và dễ mua nhất.
Wat Preah Morakat, còn được gọi là Chùa Bạc hay Chùa Phật ngọc lục bảo, là một ngôi chùa nổi tiếng của Campuchia. Sở dĩ được gọi là Chùa Bạc vì ngôi chùa có đến 5329 miếng bạc lát trên nền nhà, mỗi miếng bạc đều làm thủ công và có trọng lượng 1,125 g. Ngôi chùa có chức năng văn hoá và lưu giữ bảo vật tôn giáo hơn là chức năng thờ cúng, chứa đựng hơn 1650 đồ vật có giá trị. Bức tượng Phật ngồi trên ngọn tháp trung tâm ngôi đền là bức tượng ngọc lục bảo, có những thông tin khác nhau bức tượng được làm bằng ngọc lục bảo hay pha lê. Đứng trước tượng lục bảo là tượng Phật Di-lặc (đức phật tương lai) đúc bằng 90 kg vàng ròng và được gắn 2086 viên kim cương, trong đó có viên kim cương 25 carat trên vương miện và viên kim cương 20 carat gắn ở ngực. Ngoài ra còn có bức tượng Phật xá lị ngồi trong một tháp nhỏ bằng vàng và bạc, các bảo vật của hoàng hậu Kossomak Nearirith, bảo vật đóng góp của các dòng họ quý tộc và hoàng gia. Ngôi chùa to lớn và đẹp đẽ cả về nghệ thuật lẫn kiến trúc, nó mang dáng dấp với lối kiến trúc tiêu biểu của kiến trúc chùa tháp Campuchia.
Quang Dũng trong khuôn viên Wat Preah Morakat