Khúc Thừa Dụ người đầu tiên xây dựng nền ngoại giao Việt Nam

Từ trước công nguyên khi An Dương Vương thất thủ nước Việt ta đã trở thành một phần của Hán triều.Và hơn một ngàn năm Bắc thuộc,nhà nước phong kiến Trung Quốc luôn coi mình là Thiên Sử,còn các dân tộc khác ở xung quanh đều là man,ri,rợ,địch.Người đứng đầu các nước này chỉ gọi là Vương,Hầu,Tiết độ sứ..

Mãi đến năm 905 Khúc Thừa Dụ,một hào trưởng ở Hồng Châu(Ninh Giang – Hải Dương)đã biết lợi dụng sự suy yếu rối ren của nhà đường,lãnh đạo nhân dân nổi dậy chống lại chính sách đô hộ.Ông được nhân dân ủng hộ,tự xưng là Tiết độ sứ.Lợi dụng bộ máy và danh nghĩa của bọn đô hộ để chuyển sang giành độc lập một cách vững chắc.Buộc triều đình nhà Đường phải công nhận ông,khi sự đã rồi.Sử sách có gi đó là ngày 07-02-906

Tuy mang danh tước nhà Đường,nhưng Khúc Thừa Dụ đã xây dựng nên một chính quyền tự chủ.Khi nói về một quốc gia độc lập,điều thường được các nhà sử học chú ý tới là hai chức năng nội trị và ngoại giao.Với họ Khúc về nội trị thành công của cuộc cải cách hành chính đã được chứng minh rõ.Còn về ngoại giao,từ Đại Việt Sử ký Toàn thư,Việt Sử Thông giám Cương mục,Việt Nam Sử lược,đến Lịch sử Việt Nam…đều có ghi chép lại.

Khúc Thừa Dụ đã đặt ra “cuộc cải cách hành chính đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.Họ Khúc cũng là người đạt viên gạch đầu tiên cho nền ngoại giao Việt Nam”.Khúc Thừa Dụ vừa nhận thức “Tinh hài quân Tiết độ sứ”của nhà Đường,khiến nhà Đường lại gia thêm cho Khúc Thừa Dụ tước “Đồng bình Chương sự”(chức Tể Tướng),vừa tránh cho dân khỏi nạn can qua.

Nối tiếp sự nghiệp của cha,con là Khúc Hạo đã sai cháu là Khúc Thừa Mỹ làm “hoan hảo sứ” sang Quảng Châu để kết hiếu với nhau,nhưng cốt để thăm dò tình hình Nam Hán hư thực thế nào.Khúc Thừa Mỹ nhận chức Tiết độ sứ của nhà Lương chứ không thần phục nhà Nam Hán.Nhờ biết rõ nội tình địch:mâu thuẫn giữa Hậu Lương và Nam Hán,mà Nam Hán nguyên là bề tôi của Hậu Lương vừa mới tách ra nên không thể không dựa vào Hậu Lương mà chống lại được Nam Hán.Đây là một sách lược ngoại giao mềm dẻo nhằm thực hiện một nhiệm vụ mà ngày nay ta gọi là ngoại giao và tình báo chiến lược.

Sau này quân Nam Hán sang xâm lược nước ta,Khúc Thừa Mỹ không thể còn dùng ngoại giao thay thế được quân sự nên đã bị thất bại.Chỉ đến khi viên tướng nhà họ Khúc là Dương Diên Nghệ đánh đuổi được Lý Tiến,sự nghiệp xây dụng của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo mới được phát huy.

Nhìn lại quá trình quan hệ quốc tế kể trên có thể nhận thấy:dân tộc ta đã có truyền thống lấy ít địch nhiều,lấy yếu thắng mạnh,từ rất sớm đã biết kết hợp quân sự với ngoại giao.Ngoại giao tuy không thay thế được quân sự trong sự nghiệp giành độc lập dân tộc nhưng cũng luôn góp phần quan trọng vào việc tranh thủ thời gian,tạm thời lưu chiến để củng cố và phát triển lực lượng,điều mà ngày nay ta gọi là hòa để tiến nhằm góp phần giành thắng lợi cuối cùng.

Ngoại giao của họ Khúc từ hàng ngàn năm trước đã bước đầu thể hiện rõ những nhân tố tích cực như thế được sử sách ghi nhận.